αρχ-

αρχ-
(AM αρχ-).
[ΕΤΥΜΟΛ. Αρχ- είναι μία από τις μορφές που εμφανίζουν τα σύνθετα των οποίων το α' συνθετικό προέρχεται από το ρ. άρχω, ενώ το β' συνθετικό τους αρχίζει από φωνήεν. Για το αρχ- ισχύει ό,τι και για το αρχε-*, αρχι-* και αρχο-* Δηλ. τα σύνθετα με α' συνθετικό αρχ- εκφράζουν τόσο τη σημασία «πρώτος (χρονικά), πρωταρχικός» [πρβλ. αρχ. αρχάνθρωπος
νεοελλ.
αρχαίλουρος], όσο και τη σημασία «αυτός που εξουσιάζει, που κυβερνά [πρβλ. αρχ.-νεοελλ. αρχάγγελος, αρχαιρεσία, αρχηγέτης, αρχηγός, αρχίατρος, αρχιερεύς
αρχ.
αρχιεροθύτης]. Εξάλλου και με τις δύο αυτές σημασίες το αρχ- έχει εισαχθεί από την Ελληνική σε ξένες γλώσσες και αποτελεί α' συνθετικό λέξεων (πρβλ. αγγλ. archfather, archform, με την πρώτη σημασία, και αγγλ. archduke, archangel
γαλλ. archereque, με τη δεύτερη σημασία, ενώ υπάρχουν και όροι στους οποίους το arch- εμφανίζεται με μία τρίτη σημασία «αυτός που υπερέχει, που υπερτερεί, που περιλαμβάνει πλήρως τις ιδιότητες του είδους του» (πρβλ. αγγλ. archiphilosopher, archcapitalist). Τέλος, το αρχ- χρησιμοποιήθηκε, λιγότερο, και στη σύνθεση κυρίων ονομάτων της Αρχαίας
πρβλ. Αρχάγαθος, Αρχαγόρας, Άρχαγος, Αρχαίνετος Άρχανδρος, Αρχάρετος, Άρχερμος, Αρχέψιος, Άρχηγος, Άρχιππος].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • Ἀρχ' — Ἀρκά , Ἀρκάς Arcadian masc voc sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • ἀρχ' — ἀρχά̱ , ἀρχή beginning fem nom/voc/acc dual ἀρχά̱ , ἀρχή beginning fem nom/voc sg (doric aeolic) ἀρχαί , ἀρχή beginning fem nom/voc pl ἀρχί , ἀρχίς fem voc sg ἀρχέ , ἀρχός leader masc voc sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • Ἄρχ' — Ἄρκα , Ἄρκας masc voc sg (doric aeolic) Ἄρκα , Ἄρκας masc nom sg (epic doric aeolic) Ἄρκαι , Ἄρκας masc nom/voc pl (doric aeolic) Ἄρκᾱͅ , Ἄρκας masc dat sg (doric aeolic) Ἄρκαι , Ἄρκη fem nom/voc pl Ἄρκᾱͅ , Ἄρκη fem dat sg (doric aeolic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • ἄρχ' — ἄρκαι , ἄρκη arca fem nom/voc pl ἄρκᾱͅ , ἄρκη arca fem dat sg (doric aeolic) ἄρκε , ἄρκος bear masc voc sg ἄρχε , ἄρχω to be first pres imperat act 2nd sg ἄρχε , ἄρχω to be first imperf ind act 3rd sg (homeric ionic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • πιθάρι — (αρχ. πίθος). Αγγείο μεγάλων διαστάσεων με χοντρά τοιχώματα, πλατύ και κοντό λαιμό και μικρές λαβές. Η βάση του, ανάλογα με το σκοπό που εξυπηρετούσε, ήταν άλλοτε πλατιά και άλλοτε στενή. Κατασκευαζόταν συνήθως από πηλό ή πέτρα, σπανιότερα δε από …   Dictionary of Greek

  • Λ, λ — (αρχ. λάβδα, μεταγενέστερα λάμβδα). Το ενδέκατο γράμμα το ελληνικού αλφαβήτου. Προέρχεται από το σημιτικό lâmedh, που γραφόταν  ή  και σήμαινε βούκεντρο. Οι αρχαίοι Έλληνες παράστησαν κατά ποικίλους τρόπους το λ:  (αρχαιότερα αλφάβητα Κρήτης,… …   Dictionary of Greek

  • Λακεδαίμονα — (αρχ. Λακεδαίμων). Ονομασία κατά την ομηρική εποχή της Λακωνικής, δηλαδή της εύφορης χώρας της Λακωνίας που βρισκόταν στην κοιλάδα του Ευρώτα. Κατά τη βυζαντινή περίοδο η ονομασία αυτή επικράτησε για τη Σπάρτη. Τότε, ήταν ένας μικρός οικισμός, ο… …   Dictionary of Greek

  • ναυς — η (ΑΜ ναῡς, Α ιων. και επικ. τ. νηῡς και δωρ. τ. νᾱς) πλοίο νεοελλ. μτφ. το μεσαίο κλίτος χριστιανικού ναού μσν. επιτραπέζιο σκεύος σε σχήμα πλοίου αρχ. 1. έμβλημα στον θυρεό που εικόνιζε αρχαϊκό πλοίο 2. (γενικά) πολεμικό πλοίο, τριήρης 3. μτφ.… …   Dictionary of Greek

  • όρος — Το υγρό μέρος του αίματος, κίτρινου χρώματος, ρευστό σχεδόν σαν το νερό, που αποχωρίζεται μετά την εκτός του σώματος πήξη και συστολή του θρόμβου του αίματος. Διαφέρει από το πλάσμα, γιατί δεν περιέχει ινωδογόνο και προθρομβίνη, ουσίες που μένουν …   Dictionary of Greek

  • γυναίκα — Ο άνθρωπος θηλυκού γένους. Με τον όρο γ. υποδηλώνεται επίσης η ώριμη για γάμο νέα. Στο ελληνικό Σύνταγμα του 1975 υπάρχει διάταξη (άρ. 4, παρ. 2) σύμφωνα με την οποία «οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις». Με τη… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”